Communicare
Communicare-Samen betekenis geven.
.
Het aantal jongeren met een oppositionele gedragsstoornis, AD(H)D, hechtingsstoornis, depressie, angststoornis, autisme… neemt de laatste decennia rap toe. In dit boek beschrijf ik de opkomst van de kinder- en jeugdpsychiatrie tot heden aan de hand van mijn 46-jarige carrière in de zorg en het onderwijs. Ik plaats daarbij kritische noten bij de overdreven hang naar het als gestoord of ziek classificeren van jongeren.
Het boek levert praktijkgerichte inzichten en handvatten om jongeren die introvert of extravert ontregelen, relationeel verbonden te ondersteunen in het herstel van hun balans. Het meest succesvolle in de begeleiding blijkt namelijk de verbonden relatie met de volwassene te zijn. Daarnaast blijkt de bewezen effectieve aanpak van de genoemde ‘stoornissen’ meer overlap dan verschil te kennen. Zowel de invloed van de breinontwikkeling als die van de omgeving passeren steeds de revue. Naast veel praktijkvoorbeelden beschrijf ik mijn eigen periodes van ontregeling, waarbij ik het belang van communicare diepgaand ervoer in het toepassen van de effectieve herstel benaderingen.
.
Inhoudsopgave:
.
Voorwoord
Relatie, de brug tussen het brein- en omgevingsfactoren 9
.
Hoofdstuk 1.
Wat is normaal? Wie is normaal? Tijd en context zullen het zeggen 13
1.1. De ‘oude’ GGZ 16
1.2. De ‘nieuwe’ GGZ 23
.
Hoofdstuk 2.
Het brein, terug van weggeweest 27
2.1. De opbouw van ons brein 30
2.1.1. De stamhersenen – het reptielenbrein 30
2.1.2. Het limbisch systeem – het zoogdierenbrein 31
2.1.3. De cortex – het primatenbrein 35
2.2. Informatietransport over 86.000.000.000 x 10.000 afslagen 37
.
Hoofdstuk 3.
De jongere en zijn of haar omgeving 41
3.1. De ‘normale’ relationele ontwikkeling 42
3.1.1. Een relationeel fundament storten – van baby tot kleuter 43
3.1.2. De relationele ruwbouw: eerst de muren, dan het behang – van kleuter naar puber 48
3.1.3. De puberteit en adolescentie: heeft onze communicatie nog enige invloed? 51
3.2. Wie is de zondebok als het misgaat? De kip of het ei? 54
.
Hoofdstuk 4.
Verbindende communicatie en verbindend opvoedgereedschap 57
4.1. Verbindende communicatie 60
4.1.1. Communiceren doe je altijd: aanvallend of aanvullend 63
4.1.2. In de schoenen van de ander kunnen staan 67
4.1.3. Dialoog over vraag en aanbod 73
4.2. Een verbindende gedragsmatige aanpak 80
4.3. Aanleren van helpende gedragsalternatieven/sociale vaardigheden 89
4.4. Een verbindende cognitieve aanpak 95
.
Hoofdstuk 5.
Temperament 101
.
Hoofdstuk 6.
D’r Klinge Hingst 105
6.1. Pittig temperament of ADHD? Zoek de verschillen 107
6.2. Wie is de zondebok? 111
6.3. Een nieuwe afzetmarkt 113
6.4. Sanguinisch temperament in combinatie met ernstig tegendraads gedrag 116
6.5. ODD of ernstig tegendraads? Zoek de verschillen 119
6.6. Wie is de zondebok? 123
6.7. Sanguinisch temperament in combinatie met ernstig tegendraads gedrag en onvoldoende basisvertrouwen 126
6.8. Hechtingsprobleem of hechtingsstoornis? Zoek de verschillen 128
6.9. Wie is de zondebok? 133
6.10. Relationele en communicatieve handvatten 139
6.10.1. Communicare met sanguinische jongeren 139
6.10.1.1. Medicatie om tot communicare te komen 140
6.10.1.2. Pedagogische handvatten om tot communicare te komen 148
6.10.2. Communicare met sanguinische jongeren i.c.m. stevig tegendraads gedrag en weinig relationeel basisvertrouwen 154
6.10.3. Communicare met sanguinische groepen i.c.m. stevig tegendraads gedrag en weinig relationeel basisvertrouwen 172
.
Hoofdstuk 7.
Op hol geslagen mammoet 181
.
Hoofdstuk 8.
’ee Sjoew kiendje 195
8.1. ‘Sjoew’ of een emotionele stoornis? Zoek de verschillen 198
8.2. Wie is de zondebok? 217
8.3. ‘Sjoew’ temperament in combinatie met emotionele problemen en ADD 222
8.4. ‘Sjoew’ temperament in combinatie met emotionele problemen, executieve problemen en onvoldoende basisvertrouwen 225
8.5. Wie is de zondebok? 227
8.6. Relationele en communicatieve handvatten 233
8.6.1. Pedagogische handvatten om tot communicare te komen 234
8.6.2. Medicatie om tot communicare te komen 246
.
Hoofdstuk 9.
Arendsogen 249
9.1. Binnen of buiten de normaalverdeling? Zoek de verschillen 251
9.1.1. Theory of mind en communicatie 252
9.1.2. Zintuiglijke prikkelverwerking en centrale coherentie 259
9.2. Wie is de zondebok? 267
9.3. Relationele en communicatieve handvatten 271
.
Register 283
.
Literatuur 287
.
…
.
.